REMBERTÓW W OKRESIE POWSTANIA WARSZAWSKIEGO


Tuż przed wybuchem Powstania Warszawskiego Rembertów znalazł sie w bezpośrednim sąsiedztwie frontu, które w dużym stopniu wpłynęło na jego losy. Niemcy zajmowali Anin, Starą Miłosnę, Zielonkę, Grzybową, Wesołą, Poligon, wojska radzieckie natomiast Radość, Falenicę, Otwock, Wiązownę, Sulejówek, Okuniew, Wołomin, Kobyłkę, Nadmę.
Była to strefa przyfrontowa, z jednej strony do Rembertowa wycofywały się niemieckie jednostki rozbitej 73 dywizji piechoty, z drugiej strony napływały jednostki do planowanego kontruderzenia pod Wołominem. 30 i 31 lipca na stacji w Rembertowie wyładowano przybyłe z Grafenwoehr w Austrii 3 transporty "Panter" z 27 pułku (Pz.Rgt.27) z 19 Dywizji Pancernej. Kilka czołgów odjechało od razu w stronę Zakrętu i Wiązowny, reszta pojechała w kierunku poligonu. W Rembertowie i okolicach rozstawiono też baterie artylerii oraz tabory oddziałów frontowych.
Do godziny "W" przygotowane był też miejscowe oddziały AK, ale sytuacja militarna była całkowicie odmienna od wszystkich omawianych wcześniej wariantów. Ponieważ okręg obejmował też Sulejówek, Okuniew i Wołomin, cześć oddziałów znalazła się po drugiej stronie frontu. Żołnierze AK w Rembertowie gromadzili głównie w dwóch punktach: na bazarze Styczyńskiego przy ul. Cyrulików (tam gdzie sklep metalowy) oraz w budynku szkoły "dwójki" na obecnej ul. Dwóch Mieczy. W zmienionej sytuacji planowano zaatakować baterie dział która znajdowała się koło cmentarza oraz opanować stację i wysadzić tory kolejowe. Jednak ze względu na pojawienie się nowych oddziałów niemieckich i słabe własne uzbrojenie, akcji tych zaniechano i pozostano w stanie gotowości

Mimo że w Rembertowie Powstanie faktycznie nie wybuchło, ale część Rembertowiaków wzięło w nim udział, bo miało przydział do innych oddziałów, które miały miejsce koncentracji w Warszawie. W drugiej połowie sierpnia grupa żołnierzy z Rembertowa i Grochowa przeprawiała się także przez Wisłę i brała udział w walkach na Mokotowie. Rembertowiacy walczyli m.in. w Zgrupowaniu "Radosław", "Gurt" oraz "Baszta" na Mokotowie.

Na początku sierpnia Niemcy zaczęli wyłapywać w Rembertowie mężczyzn i zmuszać ich do ziemnych prac fortyfikacyjnych na przedpolach Rembertowa. Byli oni przetrzymywani na terenie fabryki "Pocisk" oraz na terenie fortu na Strażackiej. Po jakimś czasu uformowano z nich kolumnę i przeprowadzono do fortu w Zakroczymiu, skąd po paru dniach przetransportowana do obozów pracy w III Rzeszy (tzw. "Zakroczymiacy)

Po wyzwoleniu Rembertowa 13 września wielu żołnierzy AK wstąpiło do 1 Armii LWP i brało udział w późniejszych walkach o wyzwalanie m.in. Pragi i Bródna.

 

III REJON- Rembertów - kryptonim "Dęby" (stan przed Powstaniem Warszawskim)
(na podstawie Zeszytów Historycznych "Na przedpolach Warszawy")

komendant kpt. sł. st. dr Franciszek Amałowicz "Tatar"

BATALION I- por. Wiesław Kawiński "Jastrząb"

 kompania 1 - ppor. Piotr Makowski "Skarbek"
  pluton 751 - ppor. Ryszard Lange "Ryś"
  pluton 752 - plut. pchor.  rez. Zbigniew Karpiński "Stefan"
  pluton 753 - plut. pchor. rez. Radomski "Drzewiec"
  Powstańczy Odział Specjalny "Jerzyków" - NN "Lech"

 kompania 2 - st. sierż. Franciszek Łasecki "Gniewosz"
  pluton 754 - sierż.  Wylęga "Powstaniec"
  pluton 755 - st.  sierż. Jan Pietrzak "Polny"
  pluton 756 - sierż. Feliks Flisiewicz "Polanin"
  pluton artylerii 774 - kpr. NN "Gemini"

 kompania 3 - ppor. rez. Czesław Nalewajko "Cimurak"
  pluton 757 - kpr.  pchor. Ryszard Pamirowski "Prus"
  pluton 758 - Stanisław Kwiatkowski "Sowa"
  pluton 759 - por. Zdzisław Lewandowski "Tadzik"
  pluton 760 - por. Józef Balwiński "Robak"

BATALION II - kpt. sł. st. Kazimierz Sokołowski "Pomian"

 kompania 4 - por. Wiktor Leszczyński "Ostoja" (zg. 1 XII 1943)
  pluton 761 - pchor. NN "Zryw"
  pluton 762 - sierż. Józef Zielonka "Długi"
  pluton 763 - Jan Kowalski "Lis"

 kompania 5 - ppor. Stefan Berent "Steb"
  pluton 764 - ppor. Mieczysław Pokłoński "Pług"
  pluton 765 - ppor. NN "Dąb"
  pluton 766 - ppor. Julian Tymiński "Wilk"

 kompania 6 - ppor. Zdzisław Umiński "Grot"
  pluton 767 - kpt. NN "Słoń"
  pluton 768 - plut. NN "Orlik"
  pluton 769 - vacat
  pluton łączności - st. sierż.  NN "Mały"

 

III REJON- Rembertów - kryptonim "Dęby" (stan na dzień 1  VIII 1944)
(na podstawie Piotr Matusak, Mariusz Strok i inni "Powstanie Warszawskie Wybór dokumentów t. II cz. 1"

komendant kpt. sł. st. dr Franciszek Amałowicz "Tatar"
Adiutant - por. piech. Wiktor Macke "Kruk"
Oficer organizacyjny - plut. Leonard Maciejko "Zgrzyt"
Oficer wywiadu
Oficer kontrwywiadu - plut. Edmund Reszke "Rak"
Szef wyszkolenia - kpt. piech. Stefan Domaradzki "Brzost"
Oficer saperów
Oficer dywersji - plut. Henryk Lubiejewski "Śmiały"
Kwatermistrz - por. Zdzisław Sosnowski "Sławoj"
Oficer techniczny - st. sierż. Władysław Maryniak "Spłonka"
Lekarz - dr Tadeusz Dąbrowski "Felczer Adam"
Oficer łączności - plut. Tadeusz Leśnikowski "Desant"
Oficer propagandy - strz. z cenz. Tadeusz Rżysko
WSOP - por. Władysław Gankiewicz "Pług", "Budrys"
WSK - Helena Kilańska "Sawa"
KOB - NN
Kapelan - ks. Stanisław Skrzeszewski "Ojciec"

batalion I - por. Stanisław Góralczyk "Walewski"

kompania 1 - ppor. Piotr Makowski "Skarbek"
  pluton 751 - ppor. Ryszard Lange "Ryś"
  pluton 752 - plut. pchor. rez. Zbigniew Karpiński "Stefan"
  pluton 753 - plut. pchor. rez. Radomski "Drzewiec" 

kompania 2 - st. sierż. Franciszek Łasecki "Gniewosz"
  pluton 754 - sierż. Wylęga "Powstaniec"
  pluton 75 - st. sierż. Jan Pietrzak "Polny"
  pluton 756 - Feliks Flisiewicz "Polanin"
  pluton artylerii 774 - kpr. NN "Gemini"

kompania 3 - ppor. Czesław Nalewajko "Cimurak", por. Józef Balwiński "Robak"
  pluton 757 - kpr. pchor. Ryszard Pamirowski "Prus"
  pluton 758 - Stanisław Kwiatkowski "Sowa"
  pluton 759 - ppor. Zdzisław Lewandowski "Tadzik"
  pluton 760 - ppor. Eugeniusz Lokajski "Brok", por. Józef Balwiński "Robak"

batalion II - por. Wiesław Kawiński "Jastrzębiec"

kompania 4 - ppor. Ryszard Roś "Bartosz"
  pluton 761 - pchor. NN "Zryw"
  pluton 762 - sierż. Józef Zielonka "Długi"
  pluton 763 - Jan Kowalski "Lis"

kompania 5 - por. Mieczysław Pokłosiński "Pług"
  pluton 764 - pchor. Honorat Palczewski "A-zet"
  pluton 765 - pchor. Konrad Nałęcki
  pluton 766 - pchor. Jerzy Kaczkowski "Turzyna"

kompania 6 - kpt. sł. st. Kazimierz Sokołowski "Pomian"
  pluton 767 - kpt Ksawery Przybysz "Słoń"
  pluton 768 - plut. NN "Orlik"
  pluton 769 - 

batalion III - por. Jan Wendel "Topór"

kompania 7 - ppor. NN "Atut"
  pluton - ppor. Jan Grubek :Sokrates"
 
pluton - ppor. NN "Anglik"
 
pluton - plut. NN "Artystoteles"

kompania 8 - plut. pchor. Tadeusz Borowiecki "Błyskawica"
  pluton - kpr. pchor. Zbysław Muszyński "Pancernik" "Sław"
  pluton - kpr. pchor. Jan Świdziński "Szczęsny", "Soplica"
  pluton - kpr. pchor. Tadeusz Nawrot "Marian", "Borsuk" 

kompania 9 WSOP - st. sierż. Maksymilian Diaczuk "Gwiazda"
  pluton - wachm. NN "Węgiel"
  pluton - ppor. Antoni Musiał Hanibal"
  pluton - plut. NN "Szczery"
  pluton łączności - NN "Mały"