Al. Chruściela 103  
Kościół parafialny (dawniej parafia garnizonowa) pw. św. O. Rafała Kalinowskiego 


Fot. A. Sękowski



W miejscu gdzie obecnie stoi kościół parafialny pw św. O. Rafała Kalinowskiego, pod koniec XIX w. została wybudowana cerkiew prawosławna pw. Św. Jakuba Apostoła, jako świątynia garnizonowa dla miasteczka przy poligonie artyleryjskiego wojsk carskich. Cerkiew została wyświęcona 11 stycznia 1896 roku. W czasie I wojny światowej w zabudowaniach byłej cerkwi odbywały się nabożeństw m.in. dla formujących się w Rembertowie w 1917 roku "Legionów Polskich". Z tego miejsca w sierpniu 1920 roku były błogosławione oddziały polskie wyruszające na pole walki w czasie bitwy zwanej "Cudem nad Wisłą". Po wojnie, na mocy traktatu pokojowego, teren cerkwi, jak i cały carski garnizon, zostały formalnie przekazane stronie polskiej i powstała tutaj stała kaplica garnizonowa w której kapelani wojskowi czynili posługę duszpasterską dla stacjonujących na tym terenie oddziałów Wojska Polskiego.
Parafia wojskowa pod który podlegała kosciól garnizonowy w Rembertowie powstała po 1925 roku w miejsce uprzednio istniejących Rejonów Duszpasterstwa Wojskowego, na mocy zawartego właśnie konkordatu a administratorami parafii a tym samym kapelanami wojskowymi w Rembertowie w latach 1932-39 byli ks. Stanisław Małek, ks. Stefan Kowalczyk, ks. Stanisław Niczyperowicz i ks. Aleksander Elstan Gogoliński. Ta parafia wojskowa - "Warszawa IV" - pod wezwaniem św. Klemensa Dworzaka - swym obszarem obejmowała warszawską Pragę (komisariaty 14,15,17,18, 24 i 25) jak i niektóre garnizony podwarszawskie w tym m.in. Rembertów, Otwock czy Radzymin) oraz terytoria parafii Tarchomin, Marki, Zabki, Zerżeń, Okuniew, Długa Kościelna, Józefów, Karczew, Wiązowna i powiat Radzymiński w wyjatkiem miejscowosci Benjaminów.
Jak tytularny użytkowała ona diecezjalny kościół pw. NMP Loretańskiej (istniejący do dziś). Sama kancelaria parafialna mieściła się w jednym z drewnianych porosyjskich koszarowców (nie istniejących), mieszczących się w kwartale obecnych ulic: Targowa / Cyryla i Metodego / Jagiellońska / Ratuszowa.
Kapelanami garnizonu w okresie XX-lecia miedzywojennego byli kolejno księża: ks Kazmierz Kalinka, ks Antoni Żytniewski, ks. dr Józef Herbert, ks. Julian Godlewski, ks. Litwiński, ks. kpt. Sta­nisław Małek. Szczególnie ks. Małek zapisał się wieloma zasługami dla rozwoju kościoła garnizonowego i Rembertowa: był m.in. inicjatorem budowy i współ­autorem pomnika poległych żołnierzy na polach Ossowa, przewodniczył staraniom o budowie kościoła parafialnego na Nowym Rembertowie, był w Komitecie Budowy Szkoły Powszechnej nr 3, a także pomysłodawcą postawienia obelisku Marszałka Józefa Piłsudskiego na placu przed bramą główną CWPiech (obecnie Akademii Obrony Narodowej). W okresie międzywojennym kaplicę przebudowywano, a także na wieży zamontowano zabytkowy dzwon przywieziony prawdopodobnie z wyprawy kijowskiej. Napis na dzwonie brzmi: SIT NOMEN BENEDICTUM 1687 (Niech będzie błogosławione imię Pańskie 1687)
W czasie okupacji hitlerowskiej teren Poligonu na którym znajduje się kaplica, był niedostępny dla Polaków i stacjonowały tam jednostki niemieckie. Prawdopodobnie w tym czasie kaplica pełniła rolę świątyni dla żołnierzy niemieckich.
Po wojnie do 1949 roku w kaplicy odbywały się nabożeństwa, które odprawiał najczęściej delegowany z parafii Matki Boskiej Zwycięskiej ks. Andrzej Tarcikowski. W roku 1950 kaplica, jak większość świątyń na terenach garnizonów wojskowych została zamknięta. Przez jakiś długi zabudowania kaplicy stała opuszczona i zdewastowana, a latach siedemdziesiątych zorganizowano w niej magazyn sprzętu hydraulicznego kwatermistrzostwa miejscowej administracji koszar.
Dopiero w październiku 1991 roku, po zmianie ustroju, w odzyskanej i odremontowanym kaplicy odbyła sie, po ponad 40 latach, pierwsza Msza Sw na której powołano parafię garnizonową z ks. Pietrusikiem jako proboszczem. 15 listopada 1992 r. odbyła się uroczystośc na której ks Prymas Glemp w asyście Biskupa Polowego Sławoja Leszka Głódzia dokonał konsekracji kościoła.
(opracowano na podstawie m.in. książki "Kościół który obumrał, ożył..." pod red. ppłk. Czesława Madeja)



Jeśli na temat opisywanego budynku masz jakieś uwagi, informacje, pamiątkowe zdjęcia, dokumenty, plany lub inne pamiątki związane z tym budynkiem, chciałbyś coś uzupełnić lub zauważyłeś jakieś nieścisłości czy błędy - prosimy o wypełnienie formularza lub o kontakt.